Pellet i smog w Polsce

Walka ze smogiem to temat podnoszony każdego roku. Trudno w debacie publicznej poświęconej tej tematyce nie usłyszeć o stolicy Małopolski. Kraków uznawany jest za najbardziej zanieczyszczone miasto Polski. Czy najbliższej jesieni i zimy coś się pod tym kątem zmieni? Są podstawy sądzić, że tak będzie – 1 września 2019 w życie weszła ustawa antysmogowa, która wprowadza całkowity zakaz stosowania węgla i drewna w kotłach. Dostępną alternatywą pozostaje pellet. W dzisiejszym tekście skupimy się na tym, jak to paliwo wpływa na środowisko i czy rzeczywiście może stać się skutecznym narzędziem w walce o czystsze powietrze.

W jaki sposób powstaje pellet?

Do sporządzenia pelletu nie wykorzystuje się substancji chemicznych. Jest to całkowicie naturalny surowiec, produkowany z odpadów drzewnych pochodzących z zakładów przeróbki drewna oraz z tartaków. Pellet powstaje w wyniku sprasowania tych odpadów drzewnych pod bardzo wysokim ciśnienie. Uprzednio poszczególne elementy drzewne miesza się ze sobą dokładnie, dzięki czemu lignina, odpowiadająca za spojenie pelletu, jest równo rozdystrybuowana. Warto dodać, że sprawdzają się tu zarówno wióry, trociny, zręby pochodzące z drzew liściastych, jak i te z iglastych.

Podstawowe informacje dotyczące spalania pelletu

Pellet to paliwo stałe, które idealnie sprawdza się zarówno w wielkich systemach ciepłowniczych, jak i w instalacjach o charakterze indywidualnym. Jego popularność wynika nie tylko z szerokiego zastosowania, ale również z faktu, że jest łatwy w dystrybucji, transporcie i magazynowaniu.

W trakcie spalania pelletu można wyróżnić cztery fazy:

1. odparowania wody; proces odbywa się w komorze spalania i zachodzi bardzo szybko ze względu na niską zawartość wody w pellecie.
2. pyroliza (zwana również gazyfikacją); na tym etapie, po rozgrzaniu komory spalania do 270 stopni Celsjusza z pelletu zaczynają wydzielać się gazy;
3. spalania; w wyniku reakcji wodoru z tlenem powstaje woda, z kolei tlenek węgla i węgiel spalają się do dwutlenku węgla;
4. dopalania się; na skutek wcześniejszych reakcji w komorze spalania pozostaje węgiel drzewny.

W procesie tym większość energii to gaz (80%), pozostałe 20% energii uwalniane jest w postaci węgla drzewnego.

Czy pellet jest ekologiczny?

Pellet uznawany jest za paliwo dużo bardziej ekologiczne, niż surowce tradycyjnie używane w Polsce w przemyśle energetycznym. Określa się je mianem paliwa o neutralnej emisji dwutlenku węgla. Po lekturze poprzedniego akapitu to określenie może dziwić – w końcu spalanie pelletu powoduje emisję dwutlenku węgla. Neutralność, o której się mówi w tym przypadku dotyczy wpływu spalania pelletu na efekt cieplarniany i emisję CO2 do atmosfery. Kluczowy jest tu fakt, że ilość dwutlenku węgla emitowanego podczas spalania pelletu do powierza jest porównywalna do emisji CO2 podczas rozkładu biologicznego drewna.
Warto zdawać sobie jednak sprawę z tego, że wiele zależy od działania całej instalacji i samej konstrukcji kotła. To właśnie te czynniki wpływają bowiem na to, czy pellet ulegnie spalaniu całkowitemu, a więc takiemu, który ma najmniej szkodliwy wpływ na środowisko.

Pellet posiada niską zawartość siarki, toteż dwutlenki siatki, które wytwarzają się w trakcie jego spalania nie stanowią problemu. Z kolei niska wilgotność surowca sprawia, że również emisja tlenków węgla jest niska. Dla miast borykających się ze smogiem duże znaczenie ma emisja tlenków azotu. Również w takim rankingu paliwo pelletowe wygrywa z używanymi w Polsce, mniej ekologicznymi alternatywami. Dodatkowo, nowoczesne instalacje wyposażone są w urządzenia, które służą usuwania tlenków azotu.

Pellet a smog

W porównaniu do innych urządzeń grzewczych, kocioł na pellet drzewny jest zdecydowanie najbardziej ekologiczny – piec kaflowy produkuje 560 mg/m3 szkodliwych pyłów, natomiast kocioł pelletowy klasy piątej uwalnia jedynie 20 mg/m3. Istnieją więc podstawy, aby sądzić, że przestawienie się na pellet pozytywnie odbije się na komforcie życia wielu Polaków, zwłaszcza tych, którzy do tej pory borykali się ze smrodem smogu oraz wynikającymi z zanieczyszczeń bólami głowy i oczu. Pyły, dwutlenki siarki, tlenki azotu oraz metale ciężkie (rtęć, ołów, kadm) – długotrwałe oddychanie powietrzem zawierającym te substancje może prowadzić również do poważniejszych konsekwencji, np. do rozwinięcia się astmy, a nawet nowotworów.

Walka ze smogiem to połączenie różnorodnych działań, bazujących na legislacji sprzyjającej proekologicznej polityce oraz na edukacji. Jednym z ważnych kroków jest również wybór ekologicznej alternatywy dla węgla. Pellet w Skandynawii cieszy się ogromną popularnością. Chociaż o takim zainteresowaniu jeszcze trudno mówić w kontekście Polski, rodzimi producenci zakasali rękawy i w efekcie dostęp do pelletu bardzo dobrej jakości nie jest problemem. To samo tyczy się nowoczesnych kotłów, posiadających liczne udogodnienia oraz charakteryzujących się korzystnymi parametrami dotyczącymi spalania i samej emisji. W czasach, w których w okresie jesienno-zimowym czyste powietrze jest na wagę złota pozostaje mieć nadzieję, że Polacy w najbliższym czasie zmienią swoje nawyki grzewcze i chociaż część z nich dostrzeże wygodę i zwiększone bezpieczeństwo ekologiczne, które gwarantuje pellet.